คำถามที่พบบ่อยเกี่ยวกับการจัดฟัน
สำหรับท่านที่กำลังจะจัดฟัน หรือสนใจอยากจัดฟัน ทางเรารวบรวมคำถามของคนไข้ที่พบบ่อยๆ และคำตอบจากคุณหมอ เพื่อท่านจะได้ทำความเข้าใจเบื้องต้น เพราะการจัดฟันเป็นเรื่องซับซ้อน ใช้เวลานาน มีหลายขั้นตอน และยังเกี่ยวข้องกับงานทันตกรรมด้านอื่นๆอีก เช่น การถอนฟัน การผ่าฟันคุดดังนั้นหากท่านที่สนใจจะจัดฟันหรือจัดฟันอยู่แล้ว สามารถอ่านเพื่อทำความเข้าใจ หากมีคำถามเพิ่มเติมสามารถสอบถามเข้ามาได้ทาง Facebook ของเรา
1. ทำไมใครๆก็จัดฟันกัน
ตอบ
วัตถุประสงค์หลักของการจัดฟัน เพื่อแก้ไขปัญหาการสบฟันในแบบต่างๆ เช่น ฟันเก ฟันยื่น ฟันห่าง และฟันคร่อม ส่วนผลพลอยได้ที่ตามมาคือ รูปหน้าสวยขึ้น หน้าเรียว และยังทำให้ดูแลทำความสะอาดช่องปากได้ง่ายขึ้นอีกด้วย
________________________________________
2. อายุเท่าไรถึงจะเริ่มจัดฟันได้
ตอบ
อายุที่เริ่มจัดฟันได้เริ่มตั้งแต่ 12-13 ปี หรือเมื่อฟันแท้ขึ้นครบ แต่ในบางกรณีควรมาปรึกษาคุณหมอจัดฟันก่อนค่ะ เช่น ในกรณีที่มีความผิดปกติมากๆอย่างเช่น ฟันซ้อน เก ยื่นมากผิดปกติ ซึ่งอาจมีสาเหตุมาจากความผิดปกติของโครงสร้างกระดูกขากรรไกร คุณหมออาจพิจารณาให้ใส่เครื่องมือพิเศษเพื่อช่วยกระตุ้น หรือยับยั้งการเจริญโตของกระดูกขากรรไกรก่อน
________________________________________
3. ถ้าอยากจัดฟันจะต้องมาพบกับหมอจัดฟันก่อน หรือว่าต้องไปเคลียร์ช่องปากก่อน
ตอบ
แนะนำให้พบคุณหมอจัดฟันก่อนค่ะ เพื่อไม่ให้เป็นการเสียค่าใช้จ่ายซ้ำซ้อน เนื่องจากบางเคสอาจต้องมีการถอนฟันร่วมด้วย หากมีแผนการรักษาจัดฟันแล้ว จะได้ไม่ต้องอุดฟันซี่ที่จะต้องถอนอยู่แล้ว หรือในบางกรณีที่มีฟันผุลึกมากจนจะต้องรักษารากฟัน คุณหมอจัดฟันอาจพิจารณาถอนฟันซี่ที่ไม่ดีออกไป แทนที่จะถอนฟันกรามน้อยตามปกติ
________________________________________
4. จัดฟันใช้ระยะเวลากี่ปี
ตอบ
ขึ้นอยู่กับความยากง่าย และการเลือกเครื่องมือจัดฟันค่ะ ส่วนใหญ่ใช้ระยะเวลาประมาณ 2-3 ปีค่ะ นอกจากในกรณีที่ไม่ต้องถอนฟัน และจัดแบบ Invisalign อาจใช้เวลาไม่ถึงปี
________________________________________
5. ฟันคุดซี่ในสุด ต้องผ่าออกก่อนจัดฟันมั้ย
ตอบ
ไม่จำเป็นต้องผ่าออกก่อนติดเครื่องมือค่ะ ยกเว้นในกรณีที่ฟันซี่ที่ติดกับฟันคุดมีรอยผุซึ่งต้องเอาฟันคุดออกก่อนถึงจะอุดได้ ส่วนใหญ่แล้วคุณหมอจะแนะนำให้เอาฟันคุดออกระหว่างจัด หรือก่อนที่จะถอดเครื่องมือเลย เนื่องจากหลังจากที่เราเคลื่อนฟันแล้ว ในบางกรณีจะทำให้เอาฟันคุดออกได้ง่ายขึ้น
________________________________________
6. หากต้องมีการถอนฟัน ร่วมกับการจัดฟัน ต้องถอนเมื่อไร
ตอบ
ส่วนใหญ่แล้วจะแนะนำให้ถอนก่อน เนื่องจากฟันจะได้มีที่ในการเคลื่อนตัว ยกเว้นในกรณีที่คนไข้ไม่อยากให้เห็นช่องถอนฟันก่อนมีเครื่องมือจัดฟัน คุณหมออาจพิจารณาติดเครื่องมือให้ก่อนได้ ซึ่งการติดเครื่องมือไปสักระยะหนึ่ง เมื่อฟันเริ่มมีการขยับตัว จะทำให้ถอนได้ง่ายไม่เจ็บ ไม่บอบช้ำกับฟันข้างเคียง หรือเหงือกและกระดูก
________________________________________
7. ถ้าถอนฟันหลังติดเครื่องมือจัดฟันจะทำให้การจัดฟันช้ากว่าถอนก่อนติดมั้ย
ตอบ
ไม่ เพราะการจัดฟันในช่วงแรก เป็นการเรียงฟัน ปรับระดับของฟันให้เท่ากัน ซึ่งใช้เวลาประมาณ 5-6 เดือน เมื่อฟันเรียงตัวดีแล้ว จึงค่อยๆเริ่มเคลื่อนฟันไปปิดช่องว่าง การถอนฟันก่อนหรือหลังจัดฟัน จึงไม่ได้ทำให้การจัดฟันใช้เวลาต่างกันเลย ยกเว้นในกรณีที่ฟันซ้อนเก การถอนฟันก่อนติดเครื่องมือจะช่วยให้ฟันที่ซ้อนเกมีที่ในการเรียงตัวได้ดีและเร็วกว่า
________________________________________
8. ติดเครื่องมือ บน และล่าง พร้อมกันได้มั้ย
ตอบ
ได้ค่ะ แต่ส่วนใหญ่คุณหมอจะแนะนำให้ติดฟันบนก่อน ทั้งนี้เพื่อให้ร่างกายมีการปรับตัวเข้ากับเครื่องมือใหม่ให้ได้ก่อน ทั้งในเรื่องความตึงจากแรงเคลื่อนฟัน การรับประทานอาหาร และการดูแลรักษาความสะอาด แต่ในบางกรณีอาจจะติดเครื่องมือบนล่างพร้อมกัน เพื่อช่วยแก้ไขการสบฟันให้สำเร็จได้เร็วขึ้น
________________________________________
9. อยากจัดฟันแต่ไม่อยากถอนฟันได้มั้ย
ตอบ
ขึ้นอยู่กับความผิดปกติของการสบฟันค่ะ ในกรณีที่รูปหน้าไม่ยื่น มีเฉพาะฟันที่ซ้อนเก อาจไม่ต้องถอนฟันก็ได้ค่ะ เนื่องจากเราสามารถเรียงฟันที่ซ้อนเกได้จากการขยายขนาดขากรรไกร (ตามหลักการของเครื่องมือดามอน) แต่ทั้งนี้ขึ้นอยู่กับปัจจัยอื่นอีกหลายอย่าง ซึ่งต้องให้คุณหมอจัดฟันเป็นผู้พิจารณาแผนการรักษา ไม่เช่นนั้นผลการรักษาที่ได้อาจไม่สวยงามสมบูรณ์แบบ
________________________________________
10. จัดฟันแบบดามอน กับแบบธรรมดา ต่างกันอย่างไร
ตอบ
ดามอน เป็นแบร็กเก็ตประเภทหนึ่งที่ใช้การปิดเปิดประตูเพื่อใส่และยึดลวด แทนที่จะใช้ยางในการรัดลวด ทำให้มีความฝืดต่ำ ฟันเคลื่อนได้เร็ว และเจ็บน้อยกว่า เนื่องจากไม่มีความตึงของยาง นอกจากนี้การดูแลรักษาความสะอาดจะง่ายกว่า เนื่องจากตัวเครื่องมือเป็นโลหะขนาดเล็กกว่า ไม่มีแง่ง หรือร่องสำหรับเกี่ยวยาง
________________________________________
11. ดามอนมีกี่แบบ
ตอบ
ดามอนเป็นชื่อยี่ห้อหนึ่งของเครื่องมือจัดฟันประเภทไม่ต้องใส่ยาง (Self-ligating braces) ซึ่งจริงๆแล้วเครื่องมือประเภทนี้มีหลายยี่ห้อ หลายบริษัทที่ผลิต เช่น Empower หรือ Gemini SL แต่อาศัยหลักการทำงานที่เหมือนหรือคล้ายคลึงกันมาก
________________________________________
12. อยากหน้าเรียว จัดฟันช่วยได้มั้ย
ตอบ
ในกรณีที่ต้องมีการถอนฟันร่วมกับการจัดฟัน รูปหน้ามักจะมีการเปลี่ยนแปลงดูดีขึ้น หน้าดูเรียวขึ้น
________________________________________
13. มีฟันที่รักษาราก และทำครอบฟัน สามารถจัดฟันได้หรือเปล่า
ถ้ารักษารากมาอย่างถูกต้องไม่มีรอยโรคใดๆ สามารถเคลื่อนฟัน
ตอบ
ได้ปกติ ส่วนฟันที่ทำครอบฟันมาสามารถติดเครื่องมือได้ แต่ต้องมีน้ำยาพิเศษ สำหรับติดกับเซรามิกครอบฟัน และอาจจะหลุดได้ง่ายกว่าปกติ ต้องระมัดระวังในการบดเคี้ยวมากขึ้น
________________________________________
14. ใส่ฟันปลอมถอดได้ในฟันหน้า สามารถจัดฟันได้หรือเปล่า
ตอบ
ได้ ไม่ต้องกังวลส่วนใหญ่คุณหมอจะทำฟันปลอมชั่วคราวผูกติดกับลวดและแบร็กเก็ต เพื่อความสวยงามในระหว่างจัดฟัน แต่ถ้ามีฟันหน้าหายไปหลายซี่อาจจะต้องพิจารณาจัดฟันแบบอื่น ซึ่งเราสามารถเติมฟันซี่ที่หายไปในเครื่องมือจัดฟันได้
________________________________________
15. ถ้ามีปัญหาเฉพาะฟันบน หรือฟันล่าง จัดฟันโดยการติดเครื่องมือ แค่ฟันบนหรือฟันล่าง อย่างเดียวได้หรือเปล่า
ตอบ
โดยส่วนใหญ่แล้ว คุณหมอมักจะต้องติดเครื่องมือทั้งฟันบนและฟันล่าง ด้วยเหตุผลที่ว่าการจัดฟันเราไม่ได้ต้องการเรียงฟันให้เรียบเพียงอย่างเดียว แต่เราต้องทำให้ฟันบนและฟันล่างสบกันอย่างถูกต้อง และสามารถใช้เคี้ยวอาหารได้อย่างมีประสิทธิภาพ นอกจากในบางกรณีเท่านั้น ซึ่งคุณหมอจัดฟันจะพิจารณาเป็นเคสๆไป
________________________________________
16. จัดฟันแล้วทำให้มีกลิ่นปากจริงมั้ย
ตอบ
ไม่จริง กลิ่นปากส่วนใหญ่แล้วเกิดจากการดูแลรักษาความสะอาดช่องปากไม่ถูกวิธี หรือมีฟันผุ ซึ่งเมื่อเรามีเหล็กจัดฟันการดูแลทำความสะอาดจะยากขึ้นกว่าปกติ แต่ถ้าเราดูแลทำความสะอาดเป็นอย่างดี ใช้แปรงจัดฟัน แปรงซอกฟัน และไหมขัดฟันเฉพาะ และมาขูดหินปูน เช็คฟันผุทุกๆ 6 เดือน ปัญหากลิ่นปากก็จะไม่เกิดขึ้นอย่างแน่นอน
________________________________________
17. ระหว่างการจัดฟัน สามารถขูดหินปูนได้หรือไม่
ตอบ
ได้ ไม่มีปัญหา ส่วนใหญ่จะนัดให้มาขูดหินปูนในวันเดียวกันกับวันที่มาปรับเครื่องมือค่ะ คุณหมอจะเอาลวดออกให้ก่อน จะได้ขูดหินปูนได้สะอาดเกลี้ยงเกลา
________________________________________
18. เราสามารถย้ายคลินิกจัดฟัน ได้มั้ย
ตอบ
สามารถทำได้ แต่ต้องเข้ามาให้คุณหมอพิจารณาดูก่อน ว่าจะสามารถทำต่อได้หรือไม่ หรือจะต้องถอดเครื่องมือเก่าออกทั้งหมดก่อน เนื่องจากเครื่องมือที่ใช้ และแผนการรักษาของคุณหมอจัดฟันแต่ละท่านอาจไม่เหมือนกัน ทั้งนี้ควรนำเอ๊กซเรย์ แบบฟันก่อนจัด และประวัติการรักษา หรือใบส่งตัวมาด้วยในวันที่จะเข้ามาปรึกษา
